ﺗﻬﺮان ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺘﺨﺘﻰ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد دﻫﮑﺪه ﮐﻮﭼﮑﻰ ﺑﻮد در داﻣﻨﻪ ﮐﻮه اﻟﺒﺮز و ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﺷﻬﺮرى ﮐﻪ در آن زﻣﺎن ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺷﻬﺮى ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اى داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﻬﺮان ﺣﺘﻰ ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ از آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷــﺪ ﺷﻬﺮ ﮐﻮﭼﮑﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دروازه ﻣﺤﺼﻮر ﻣﻰ ﺷﺪ
و ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻗﻠﯿﻠﻰ ﻫﻢ داﺷﺖ. در ﺗﻬﺮان آﻧﺮوز وﺳﺎﯾﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﮔﺎرى و درﺷﮑﻠﻪ و ﮐﺎﻟﺴﮑﻪ ﻫﺎى اﺧﺘﺼﺎﺻﻰ ﻣﻰ ﺷﺪ و ﺑﯿﺸــﺘﺮ ﻣﺮدم ﭘﺎى ﭘﯿﺎده از اﯾﻦ ﺳــﻮى ﺷﻬﺮ ﺑﻪ آن ﺳﻮى ﺷﻬﺮ ﻣﻰ رﻓﺘﻨﺪ. ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﺎرى در آن زﻣﺎن ﺗﻮﺳــﻂ دو ﻧﻔﺮ از ﺳــﺮدﻣﺪاران ﮔﺎرﯾﭽﻰ ﻫﺎ ﺑﻨﺎم ﻣﯿﺮزاﻋﻠﻰ ﻋﻠﻰ اﺻﻐﺮ و ﺳﯿﺪ ﺣﺴﻦ ﮔﺎرﯾﭽﻰ اداره ﻣﻰ ﮔﺮدﯾﺪ. در ﺗﻬﺮان ﻗﺪﯾﻢ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﺎرواﻧﺴــﺮا وﺟﻮد داﺷــﺖ ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺑﺎراﻧﺪاز ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻰ ﺷــﺪ. ﺑﻐﯿﺮ از اﯾﻦ ﮐﺎرواﻧﺴﺮاﻫﺎ، ﭼﺎﭘﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﻰ در ﺗﻬﺮان اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺎر ﺣﻤﻞ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ از ﻫﻤﯿﻦ ﭼﺎﭘﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﮔﺮدﯾﺪ و ﻣﺴﺎﻓﺮﯾﻦ ﺑﺮاى رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻫﺎى ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﯾﮑﻰ از اﯾﻦ ﭼﺎﭘﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺣﮑﻢ ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮى اﻣﺮوز را داﺷﺖ رﻓﺘﻪ و از آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﮔﺎرى و دﻟﯿﺠﺎن ﯾﺎ اﺳــﺐ ﺑﻪ ﻣﺴــﺎﻓﺮت ﻣﻰ رﻓﺘﻨﺪ. ﺗﺎ اﯾﻦ زﻣﺎن وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ در ﺗﻬﺮان وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﻧﯿﺎزى ﻫﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ وﺳﺎﯾﻞ اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻰ ﺷﺪ. اﻣﺎ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺴــﺌﻠﻪ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺴــﺎﻓﺮ در داﺧﻞ ﺷــﻬﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ وﺳﯿﻠﻪﻧﻘﻠﯿﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ آﻏﺎز ﺑﮑﺎر ﮐﺮد واﮔﻦ ﻫﺎى اﺳﺒﻰ ﺑﻮد.
ﺑﻠﮋﯾﮑﻰ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از اﯾﺠﺎد راه آﻫﻦ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﯿﻢ )ﻣﺎﺷــﯿﻦ دودى ﺷــﻬﺮرى( ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﺴــﺎﻓﺮ در ﺷــﻬﺮ ﺗﻬــﺮان اﻓﺘﺎدﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺪود ﺳــﺎل ۱۲۹۸ ﺷﻤﺴــﻰ در ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎى رى، ﻻﻟﻪ زار و ﻧﺎﺻﺮﯾﻪ )ﻧﺎﺻﺮﺧﺴﺮو ﻓﻌﻠﻰ( و ﺳﭙﻪ )ﺧﯿﺎﺑﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﻰ( و ﺷﺎﻫﭙﻮر )وﺣﺪت اﺳﻼﻣﻰ( رﯾﻞ ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از ﻧﺼﺐ رﯾﻞ در اﯾﻦ ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮﯾﻦ را ﺳﻮار واﮔﻦ اﺳﺒﻰ ﮐﻪ از روى رﯾﻞ ﻋﺒﻮر ﻣﻰ ﮐﺮد ﻧﻤﻮده ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎى ﺧﻂ ﻣﻰ ﺑﺮدﻧﺪ. اﯾﻦ واﮔﻦ ﻫﺎ ﮐﻪ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ ﺣﺪود ۱۰۰ ﻣﺴــﺎﻓﺮ را داﺷــﺘﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﺳﺐ ﻫﺎى ﻗﻮى ﻫﯿﮑﻠﻰ ﺑﺮ روى رﯾﻞ ﮐﺸﯿﺪه ﻣﻰ ﺷــﺪﻧﺪ. ﻣﻌﻤﻮﻻ ۲ اﺳــﺐ در ﺟﻠﻮ و ﭼﻨﺪ اﺳﺐ در اﻃﺮاف واﮔﻦ ﺑﺴﺘﻪ و در آﺧﺮ ﺧﻂ اﺳﺐ ﻫﺎ را
ﺑﺎز ﻣﻰ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮف دﯾﮕﺮ واﮔﻦ ﻣﻰ ﺑﺴﺘﻨﺪ. ﮐﺮاﯾﻪ اﯾﻦ واﮔﻦ ﻫﺎ ﺷــﺎﻫﻰ ﺑﻮد و از ﺳــﺎﻋﺖ ۶ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ۹ ﺷﺐ ﯾﮑﺴﺮه ﮐﺎر ﻣﻰ ﮐﺮدﻧﺪ. اﻧﺘﻬﺎى ﯾﮏ ﺧﻂ از )ﮐﺎر ﻣﺎﺷﯿﻦ از ﺳﻪ راه اﻣﯿﻦ ﺣﻀﻮر ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻣﯿﺪان ﺗﻮﭘﺨﺎﻧﻪ )اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﻰ
ﺣﺎﺿﺮ( ﺑﻪ ﺷﻤﺲ اﻟﻌﻤﺎره ﻣﻰ رﺳﯿﺪ.