تاریخ شفاهی، گردآوری شواهد شفاهی براساس مصاحبه هدفمند و آگاهانه، چه به عنوان گرایشی در تاریخ و چه به عنوان روشی در گردآوری اطلاعات تاریخی است که در آن روایت، گزینش رویدادها، نقطه آغاز، امر واقع و راوی دیده میشود. در تاریخ شفاهی، آگاهانه و نه از روی تصادف، میتوان علل و زمینه پیدائی رویداد، موقعیت و موضع شخص راوی و حتی دیگران را در واقعه تاریخی نمایاند.
تعاریف
- شیوه ای از تاریخنگاری معاصر است که در آن، افراد آگاه به مدد پرسشهای یک مصاحبهکننده، خاطرات و دیدگاههای خود را درباره یک حادثه یا موضوع به صورت شفاهی بیان میکنند.
- گفتگوی فعال، آگاهانه و هدفمند میان مصاحبه کننده و مصاحبه شونده برای بازسازی و بازنمایی موضوعی خاص که از طریق مصاحبه صوتی و تصویری صورت میگیرد و سپس نمایهسازی و مستندسازی شده و به آرشیوها منتقل میشود. در این روش مصاحبه کننده آنچه را که میخواهد، از لابلای حافظه مصاحبه شونده جستجو میکند.
- ثبت خاطرات مردم و تاریخ زنده تجربیات زندگی منحصر به فرد هر کسی است که روی نوار ویدئو یا کاست ضبط میشود.
- مصاحبه با شرکتکنندگان یا صاحبنظران در یک موضوع یا عمل مشخص، و ثبت داوریها و تجدیدخاطرههای آنهاست.
- گزارشی است از تجربه دست اول و یادآوری حوادث گذشته و برقراری ارتباط توسط مصاحبهگر برای مقاصد تاریخی.
- اطلاعات تاریخی که معمولاً بر روی نوارهای صوتی یا ویدئویی ضبط شده و از طریق مصاحبه با افرادی که اطلاعات دست اول دارند، پدید آمده است.
- روشی تعیینکننده در افزایش فهم و درک انسانها از وقایع و حوادث معاصر و درک ماهیت و معنای زمان و سرشت کارکردها و ساختارهای تاریخ و منبعی اصلی و مکمل برای تاریخنگاری محسوب میشود.